Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Verilir?

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi

Çocuklarda tuvalet eğitimi hem anneler hem de minik yavrular için oldukça yorucu bir dönemdir. Eğitim başarıyla sonuçlanana, tuvalet alışkanlığı düzene oturana kadar anneler “Tuvalet eğitimi ne zaman başlar? Tuvalet eğitimi nasıl verilir? Erkek çocuğa tuvalet eğitimi, kız çocuğa tuvalet eğitimi… gibi bir yığın soru işaretiyle baş başa kalır. Bu dönemi en hızlı şekilde ve başarıyla sonlandırabilmeniz için yazımızda bazı önemli noktaları derledik.

Bebeklerde tuvalet eğitimi için hem annenin hem de bebeğin hazır olması gerekiyor. Bebeğin fizyolojik olarak kas gelişimini tamamlaması ve kendini ifade edebilecek becerileri kazanmış olması tuvalet eğitimine başlamak için en önemli etkenler olarak karşımıza çıkıyor. Pek tabi çocuğun bu dönemdeki psikolojik durumu da oldukça önemli bir etken.

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Başlar?

Çocuklarda tuvalet eğitimi ne zaman başlar konusu aslında her bebeğe göre farklılık gösteriyor. Ancak genellikle çocukların idrar keselerini yaklaşık 20. Aydan önce kontrol etmesi pek mümkün olmuyor. Bu sebeple uzmanlar tuvalet eğitimine 2 yaşından sonra başlanmasının daha uygun olacağını belirtiyor. 3 yaşına kadar tuvalet eğitiminin tamamlanması normal süre olarak kabul ediliyor. Ancak çocuğunuzun tuvalet eğitimini 4 yaş ve sonrasına bırakmamanız gerekiyor. Bu sebeple 24-36 aylar arasında tuvalet eğitiminin verilmesi doğru bulunuyor.

• 

Çocuğum Tuvalet Eğitimine Hazır Mı?

Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğun hem fiziksel hem fizyolojik hem de psikolojik işaretlerini takip etmeniz ve buna göre eğitime hazır olup olmadığına karar vermeniz gerekiyor.

Peki nedir bu işaretler? Hemen anlatalım!

Öncelikle çocuğunuz fiziksel olarak birtakım becerileri kazandı mı buna dikkat etmeniz gerekiyor. Örneğin yürüyor mu? Çocuk gelişiminin her aşaması birbirini izleyen bir süreçtir. Ellerini, kollarını tanıması, sürünmesi, emeklemesi, yürümesi, koşması, konuşması hepsi belirli bir sıra ile birbirini izler. Bu sebeple tuvalet alışkanlığı içinde belirli fiziksel yapıya gelmiş olması gerekir. Henüz emekleyen ve kendini ifade edemeyen bir bebeğe tuvalet eğitimi vermek elbette hem doğru olmaz hem de mümkün olmaz.

Eğer bebeğinizin altı gün içinde 2-3 saat kuru kalabiliyorsa veya sabah uyandığında bezi hala kuru oluyorsa ya da kakasını yapacakken belli ediyorsa eğitim için ilk aşama tamam demektir.

Bu çocuğunuzun fizyolojik olarak kaslarını kullanmayı öğrendiği anlamına gelir ki bu da yaklaşık 15. Aydan itibaren gelişmeye başlar. Eğer çocuğunuz hala kaslarını kullanamıyorsa, idrar torbası hala çok çabuk boşalıyor ve çocuk farkında olmuyorsa tuvalet eğitimi sandığından daha zorlu ve uzun bir süreç haline gelir.

Bebeğinizin altı gün içinde 2-3 saat kuru kalabiliyorsa veya sabah uyandığında bezi hala kuru oluyorsa bu çocuğunuzun belirli bir tuvalet düzeni var demektir ve işinizi kolaylaştırır. Tuvaletini yaptığı saatleri takip edebilir ve belirli periyotlarda tuvalete götürebilirsiniz. Örneğin; bazı çocuklar kakalarını sabah uyandıktan sonra yaparlar. Bu düzeni takip etmek işinizi kolaylaştırır.

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi: Psikolojik Etkenler

Çocuğunuz yürüyor, kıyafetlerini indirip kaldıra biliyor, birtakım komutlarınızı anlıyor ve yerine getiriyorsa ve hatta kendini ifade edebilecek kadar konuşuyorsa eğitim için ikinci aşama da tamamlanmış demektir.

Artık ona; tuvaleti, çişi, kakayı, tuvalet kağıdını, klozeti, lazımlığı tanıtabilir, nasıl kullanılacağını anlatabilirsiniz.

Ve son olarak çocuğunuz altı ıslandığında rahatsız oluyorsa ve hatta bunu ifade edebilecek hale geldiyse, kakasını yaparken bir yerlere çömeliyor ya da saklanıyorsa, biri tuvalete gittiğinde onu takip ediyor ve o da tuvalete gitmek istiyorsa evde tuvalet eğitimine hazır minik bir kuzu var demektir.

Ancak tuvalet eğitiminde psikolojik etkenlerde oldukça önemlidir. Diğer bütün etkenler hazır olsa bile eğer çocuğun psikolojisi tuvalet eğitimine hazır değilse sizi başarısız denemeler bekliyor demektir.

Annenin işe başlaması, bakıcı değişimi, yeni bir kardeş ve hatta taşınma gibi bebeğin hayatında köklü değişiklikler yapan süreçler eğitim için dönemler değildir. Bu dönemlerde çocuğun psikolojisi muhtemelen olumsuz etkilenecektir. Bu sebeple böyle dönemlerde tuvalet eğitiminden de verim beklenmesi doğru olmaz.

Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?

Eğer yukarıda saydığımız tüm şartlar uygunsa ve bebeklerde tuvalet eğitimine başlayacaksanız neyi nasıl yapacağınızı, nerden başlayacağınızı da merak ediyor olmalısınız.

Eğer tuvalet eğitimine başlamayı düşünüyorsanız yapmanız gereken ilk şey oturup sakin sakin bunun bir süreç olduğunu, sonsuza kadar sürmeyeceğini, çocuğunuzun yakın zamanda çişini-kakasını tuvalete yapması gerektiğini öğreneceğini kendinize telkin etmeniz. Çünkü bu süreç çocuktan çocuğa değişmekle beraber genelde birkaç gün yorucu geçen bir süreçtir. Bu sebeple bol bol sabır göstermeniz gerekecektir.

Çocuklarda tuvalet eğitimi için önce sizin psikolojik olarak hazır olmanız gerekir ki çocuğunuza gerekli desteği sunabilesiniz.

Bebeklerde Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalı

Öncelikle ilk olarak çocuğun tuvaletini neden tuvalete yapması gerektiğini anlamasını sağlamanız gerekiyor. Birkaç gün alıştırma külotu kullanın ki altında bez olmadan poposunun daha rahat olduğunu anlasın.

Tuvaleti ve tuvaletle ilgili tüm terimleri çocuğuna tanıtın. Lazımlık, klozet, tuvalet kağıdı, sifon nedir neden kullanılır tek tek anlatın. Çocuk bunları ne anlasın diye sakın düşünmeyin. Çocukların yalnız kendileri küçük! Zekaları, akılları çok çok büyük.

Bir süre tuvalete giderken çocuğunuzu da yanınızda götürün. Bu hem büyükleri rol model alan çocukları tuvalete gitme konusunda heveslendirir hem de “ha demek böyle oluyormuş” diye tuvalet alışkanlığını anlamasını sağlar.

Bu süre zarfında kıyafetleri ile bile olsa lazımlığa oturmasını saplayın. Tuvaleti geldiğinde artık onun da tuvalete yapabileceğini, eğer söylerse ve isterse ona yardımcı olabileceğinizi hatırlatın.

Hatta tuvalete giderken sevdiği oyuncakları da yanınızda götürüp -aa bebeğin kakası gelmiş hadi tuvalete yapsın oyunları oynamanız bebeği heveslendirdiği gibi süreci eğlenceli de kılacaktır.

Tuvalette ihtiyacı olacak tüm ürünleri çocuklar için tasarlanmış eğlenceli ürünlerden seçebilirsiniz. Işıklı, şarkılı minyatür klozetler, rengarenk tuvalet kağıtları, hayvan figürlü lazımlıklar süreci eğlenceli hale getirmenize yardımcı olabilir.

Eğer yetişkin klozetine yapmak istiyorsa çocuklar için özel tasarlanan aparatlardan alarak aynı tuvaleti kullanmaya da başlayabilirsiniz. Ayrıca ellerini rahat yıkaması ve klozete rahat çıkabilmesi için yükseltici almanızda da yarar var.

Tuvalet eğitimi başarıya ulaşana ve düzene oturana kadar her an altını ıslatma, halıya çiş yapma gibi etkenleri göz önünde bulundurmalısınız. Bu sebeple çocuğa mümkün olduğunca kolay açılabilen fazla çıt çıtı, fermuarı olmayan giysiler giydirmeniz, tuvalete acil yetişmeniz gereken durumlarda işini kolaylaştırır.

Ayrıca hafif kıyafetler giydirmek için uygun mevsim elbette bahar ve yaz aylarıdır. Bu sebeple eğitim için havaların ısınmasını da bekleyebilirsiniz.

Tuvalet eğitimi aparatlarını incelemek için tıklayınız.

Çocuklarda Tuvalet Eğitiminde Yapılmaması Gerekenler

Çocuklarda tuvalet eğitimi sürecinde yapılması gerekenleri sıraladık. Peki ya yapılmaması gerekenler nelerdir?

Çocuğunuzun bir birey olduğunu kesinlikle unutmayın. Gerek tuvalet eğitimi süresince gerekse de hayatının diğer dönemlerinde sizin göreviniz çocuğunuza destek olmak. Çocuğunuza destek olmaya, onu cesaretlendirmeye daha tuvalet eğitiminde başlayabilirsiniz.

Bu dönemde lütfen sabırsızlık göstermeyin ve çocuğa aşırı tepkiler vermeyin. Zaman zaman altına kaçıracak hatta tuvaletini halılara, yerlere yapacaktır. Aşırı tepki göstermeniz, bağırmanız, kızmanız onu sadece korkutur ve tuvalet eğitiminin başarısızlıkla sonuçlanmasına sebep olur.

Hatta bu düşünceler kendini yetersiz hissetmesine, başarısız olduğunda anne babasının onu sevmeyeceğine kadar gidebilir.

Tuvaletini yapmanın hayatın rutin bir parçası olduğunu anlamasına yardımcı olmanız gerekiyor. Çişi kakayı tuvalete yapmak oldukça normaldir ve o da diğer tüm yetişkinler gibi tuvaletini tuvalete yapmalıdır. Bu sebeple çocuğunuz tuvaletini lazımlığa yaptığında da aşırı tepkiler vermekten çekinmelisiniz. Pek tabi ilk günler küçük alkışlar çocuğu motive eder ancak ödüllendirmenin dozunu kaçırmanız çocuğun beklentisini yükseltir. Dolayısıyla bu beklenti daha sonraları hayal kırıklıklarına yol açabilir. Tuvaletini her yaptığında ödül beklemesine sebep olur.

Eğer eğitime başladıysanız bezi çıkarıp atın. Bir gün bez takıp bir gün tuvalete tutmak, gezmeye giderken bez takıp evde takmamak çocukta kafa karışıklıklarına sebep olur. Alışma sürecini zora sokar.

Bezi çıkardınız ancak çocuğunuz henüz tuvaletini söylemeye alışmadı. Burada yardımınıza külot bezler koşacak. Mutlaka edinmelisiniz. Pamuklu yapısı sayesinde hem bebeğinizin poposunu rahat ettiriyor hem de lastikli ayak oyuntuları ile çişin-kakanın dışarı taşmasını engelliyor. 

Çocuklara tuvalette tablet ya da telefon vermekte doğru bir davranış değil. Bu çocuğun tuvaletine konsantre olmasını, dolayısıyla da eğitim sürecini zorlaştırır.

Gece Tuvalet Eğitimi Nasıl Olmalı?

Çocuklarda tuvalet eğitimi sırasında çocuğunuzu gece de bezlemeyin. Bu süreçte belirli aralıkla çocuğu uyandırıp tuvalete tutmak en doğrusu olacaktır.

Yatağını ıslatma olasılığına karşı yatağa koruyucu örtü ya da alt katmana muşamba serebilirsiniz.

Tuvalet eğitimi verilirken gece uyku saatine yakın çocuğa sıvı vermemekte en sık yapılan hatalardandır. Bu öncelikle çocuğunuzun sağlığı açısından oldukça zararlıdır.

Uzmanlar çocukların 5-6 yaşlarına kadar gece tuvalet alışkanlığı kazanamamasını, yani arada altını ıslatmasını normal kabul ediyor. Bu sebeple sürecin 2-3 gün ve gecede tamamlanacağını asla düşünmeyin. Çocuklarda tuvalet eğitimi sürecinde gece ya da gündüz fark etmeksizin çocuğunuz altına kaçırdığında kızmamalı anlayışla karşılamalısınız. Ancak çocuğunuz 6 yaşın üzerindeyse ve gece hala altına kaçırıyorsa mutlaka bir doktora göstermelisiniz.

Erkek Çocuğa Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?

Kız ve erkek çocuklarda tuvalet eğitimi ufak farklılıklar gösterebiliyor. Anneler erkek çocuğa tuvalet eğitimi nasıl verilir ya da kız çocuklarına eğitim nasıl verilir diye merak ediyor. Bu süreçte kızların anneyi, erkeklerin ise babayı rol model aldığı gerçeği düşünülmeli.

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi nasıl verilir cevabı için çocuğunuzun zaman zaman babasıyla tuvalete gitmesini ve örnek almasını sağlayabilirsiniz.

Erkek çocukların ilerleyen dönemlerde genelde ayakta işeyeceği bir gerçek. Ancak ilk etapta eğitim vermeye başladığınızda çişini oturarak yapmasını sağlamalısınız. Bu isabetsiz sıçramaların önüne geçer. Çocuğunuz tuvalet alışkanlığı kazandığında çişini-kakasını ayırt edebilmeye ve söylemeye başladığında ayakta işemeyi öğretebilirsiniz.

Kız Çocuğuna Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?

Kız çocukları da erkek çocukları gibi zaman zaman ayakta işemek isteyebilir. Onlara neden ayakta işeyemeyeceğini anlatmalı hatta neden oturarak işemesi gerektiğini deneyimlemesini sağlayabilirsiniz.

Tuvalet alışkanlığı kazandırırken anneyle tuvalete gitmesi, örnek alması da işe yarayabilir.

Hatta kız çocukları evcilik misali bebeklerini tuvalete götürmeyi sever. Bebekleri ile birlikte tuvalete gitmesini ve tuvaletini yapmasını sağlayabilirsiniz.

Erkek Çocuğa Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Verilmeli?

Çocuklarda tuvalet eğitimi ne zaman başlanmalı cevabı genellikle kız ve erkek çocuklarda aynıdır. Ancak kızlar genelde 28-29. Aylarda erkek çocukları ise 31. Ay itibariyle tuvalet eğitimi kazanırlar.

Son olarak tuvalet eğitiminde hijyen de oldukça önemli. Çocuklarınıza tuvaleti temiz bırakmaları gerektiğini mutlaka anlatmalısınız. Erkek çocuklarına kapağı kaldırmaları gerektiğini, kız çocuklarına ise temizliklerini daima önden arkada doğru (Makattan vajinaya mikrop bulaşmaması için) yapmaları gerektiğini hatırlatmanızda yarar var.  Ve tabii ki tuvaletten çıkarken eller de mutlaka yıkanmalı.